Pochodząca z miejscowości Haiger w kraju związkowym Hesja firma Weiss Chemie + Technik jest średniej wielkości przedsiębiorstwem z bogatymi tradycjami, które zajmuje pozycję lidera na rynku technologii systemów klejenia i elementów warstwowych. Niedawno firma Weiss wysłała czteroosobowy zespół managerów, który odwiedził ukraińskie miasta Kijów, Dniepr, Chmielnicki oraz Hłuchiwci, które jest miastem partnerskim dla Haiger. Celem odwiedzin było zbadanie możliwości odbudowy bezpośrednio na miejscu i przeprowadzenie osobistych spotkań z osobami odpowiedzialnymi za decyzje po stronie ukraińskiej.

„Jak przebiega odbudowa w Ukrainie, jakie cele są realistyczne i w jaki sposób niemieckie MŚP, będące siłą napędową niemieckiej gospodarki, mogą wesprzeć ten proces? To są pytania, na które firma może odpowiedzieć, jedynie będąc na miejscu!”, powiedział dyrektor generalny Christian Dölle

Dyrektor generalny Christian Dölle, wiceprezes ds. sprzedaży Florian Fiedler, główny radca prawny Sven Ringsdorf oraz dyrektor ds. sprzedaży dla obszaru wschodniego Rudolf Gerhardt złożyli wizytę w agencji inwestycji państwowych Ukraine Invest. Niemiecko-Ukraińskiej Izbie Handlu Zagranicznego, Ambasadzie Niemiec, u klientów, partnerów oraz w innych firmach z branży przemysłowej oraz w miastach partnerskich, aby zapoznać się z sytuacją na miejscu — nie tylko w zachodniej części Ukrainy, lecz również tam, gdzie szkody są najpoważniejsze. W pierwszej kolejności zespół zajmował się przede wszystkim zapewnieniem wsparcia moralnego partnerom i klientom, a w drugiej kolejności realistyczną oceną rynku z uwzględnieniem jego zagrożeń i szans oraz wizytą w mieście partnerskim. „Pod względem społecznym i ekonomicznym ta podróż wywarła na nas wszystkich ogromne wrażenie i wzbogaciła nas o wiele nowych doświadczeń. Przede wszystkim pozostanie nam w pamięci szacunek dla narodu ukraińskiego. Przekonaliśmy się, jak pilnie potrzebne jest wsparcie krajów sąsiednich w wymiarze humanitarnym, gospodarczym i wojskowym”, powiedział Dölle.

Sytuacja logistyczna

W pierwszej kolejności należy przezwyciężyć problemy związane z logistyką. Obecnie do Ukrainy można dotrzeć wyłącznie zaciemnionymi pociągami. Podróż na trasie Frankfurt-Kijów zajęła grupie 28 godzin. Nie ma możliwości zakupu biletów w Niemczech. „Brakuje możliwości wypożyczenia samochodu, ponieważ wymaga to zaangażowania osoby, która zna nie tylko drogi, lecz także znajdujące się w nich dziury i miny. Oznakowania drogowe zostały celowo zniekształcone, aby Rosjanie nie mogli się na ich podstawie orientować w terenie”, opowiada Ringsdorf. „Nie istnieje ubezpieczenie, które dawałoby ochronę Niemcom przebywającym w Ukrainie. Problematyczne było nawet minimalne ubezpieczenie podróży, na przykład w związku z żądaniami okupu”. Droga do hotelu przebiega „zabezpieczonymi ulicami, wzdłuż wojskowych punktów kontrolnych”. Wieczorami obowiązuje godzina policyjna. Organizacja spotkań jest trudna, ponieważ znajomość języków obcych nie jest równie dobrze rozwinięta w całym kraju. Mieszkańcy odmawiają komunikowania się po rosyjsku. Podczas swojej podróży delegacja doświadczyła łącznie ośmiu alarmów bombowych w Kijowie i Dnieprze, 80 km od linii frontu. Raz zdarzyło się, że bomba spadła w bezpośrednim sąsiedztwie uczestników delegacji. Życie toczy się także podczas wojny. Otwarte są restauracje, bary i kina, które dostosowały się do działalności w trybie wojennym.

Brak fachowców, spadek sprzedaży i realistyczny wzrost

Wojna nie tylko utrudnia sytuację logistyczną, lecz niestety także pogłębia niedobór wykwalifikowanej siły roboczej. „Mężczyźni walczą. Możliwości planowania pracy są trudne ze względu na często trudne do przewidzenia harmonogramy poboru do wojska. Odczuwalna jest presja psychiczna. Do tego wszystkiego Ukraina nadal zmaga się z problemem korupcji oraz z niską wydajnością związaną z sytuacją”, opowiada Christian Dölle. „Kolejnym czynnikiem są problemy z dostępnością surowców i materiałów podstawowych”. Korupcja wydaje się być powszechnie występującym problemem, którego miejscowi potrafią uniknąć. Potrzebne są zatem sprawdzone kontakty. Wartość obrotów w zachodniej części Ukrainy wprawdzie ciągle jeszcze rośnie o 20–30 procent, ale we wschodniej Ukrainie nastąpiło załamanie na poziomie spadku o 70–80 procent. Jedynym kryterium w Ukrainie jest cena. „Rynek jest jeszcze niewielki, marże są niskie, realistyczny jest wysoki wzrost — ale kiedy?”, takie pytania zadaje sobie delegacja. Kolejny partner biznesowy prowadzi dwa przedsiębiorstwa. W jednym zatrudnia członków swojej rodziny, w drugim jest zaangażowany osobiście w każdy krok procesu — od prowadzenia firmy do zarządzania produkcją, ponieważ kierownictwo firmy wyjechało. „Jest to godne podziwu zaangażowanie, charakteryzujące się niesamowitą dynamiką, motywacją i wiarą w siebie” — takiego zdania jest wiceprezes ds. sprzedaży Fiedler.

Wizyta w ambasadzie Niemiec w Kijowie miała raczej rozczarowujący charakter. Wprawdzie ucieszono się z wizyty firmy Weiss Chemie i ma być ona promowana jako „dobry przykład”, to jednak strona niemiecka nie planuje programów wsparcia dla finansowania inwestycji dokonywanych przez MŚP. Ukraińskie dotacje są dostępne od kwoty inwestycyjnej na poziomie 12 milionów euro. Możliwe są dopłaty do 30 procent. Ulgi podatkowe są możliwe, jeśli powstaje teren przemysłowy o powierzchni ponad 10 000 metrów kwadratowych, w ramach którego stare budynki lub tereny poprzemysłowe poddawane są przebudowie. Do tego potrzebnych jest co najmniej dwóch partnerów. Obecnie powstaje ukraiński wydział Izby Handlu Zagranicznego, którego zadaniem jest pośredniczenie w kontaktach. Wszystkie strony uczestniczące w negocjacjach odrzucają zawieszenie broni lub zawarcie pokoju. „Będziemy walczyć aż do zwycięstwa" — tak brzmi jednogłośne hasło.

„Najlepsza lokalizacja na odbudowę” 80 km za linią frontu

Po przyjeździe do miasta Dniepr delegacja została powitana przez zastępcę gubernatora i zastępcę dowódcy wojskowego, kierownika wydziału odbudowy oraz przez wszystkich siedmiu burmistrzów urzędujących w tym regionie. Oczekiwania są wysokie, towarzyszy nam telewizja. Ziemię można by sprzedać bezpośrednio, a Dniepr był najlepszą lokalizacją na odbudowę. Można by zacząć natychmiast. Pod koniec rozmowy rozlega się alarm przeciwlotniczy i gubernator wraz z towarzyszącymi mu osobami zbiegają po schodach. Krótko po pokonaniu schodów uderzyła bomba. Podczas wstrząsu wszyscy czekają wspólnie w schronie. Dalsza podróż w kierunku miasta Chmielnicki jest również pełna emocji. Po kontroli bezpieczeństwa na dworcu kolejowym następuje awaria prądu. Rozbrzmiewa dźwięk syreny oraz komunikat ostrzegający o nalocie. Wszyscy biegną do piwnicy i czekają pomiędzy rannymi żołnierzami. W nocy Gerhardt udziela rannym opieki duszpasterskiej.

„Pomimo oczekiwanego ożywienia gospodarczego (które ma nastąpić), niemieckim MŚP nie będzie łatwo rozpocząć działalności: wymogi ze strony organów władzy i ramy prawne, niejasna, niewystarczające lub nawet nieistniejące wsparcie gospodarcze i inwestycyjne oraz niekompletna sieć dostawców to wyzwania, którym należy sprostać” — tak sytuację podsumowała delegacja.